KỸ THUẬT TRỒNG CÂY VÀ DUY TRÌ HOA THỜI VỤ

Khái niệm

Hoa thời vụ là nhóm cây có vòng đời ngắn, thường được trồng theo mùa và có vai trò quan trọng trong việc tạo điểm nhấn cảnh quan đô thị, công viên, vườn hoa, khuôn viên công trình. Loại hoa này mang đến sự đa dạng màu sắc, giúp không gian trở nên sinh động và thu hút hơn.

Tùy vào điều kiện khí hậu từng mùa, hoa thời vụ được chia thành hai nhóm chính:

• Hoa vụ Đông – Xuân: Các loại hoa chịu lạnh, phát triển mạnh vào mùa mát và có sức sống tốt như:
  • Cúc các loại (Cúc mặt trời, Cúc họa mi, Cúc ngũ sắc, Cúc vạn thọ)
  • Cẩm chướng
  • Thược dược
  • Thu hải đường
  • Đồng tiền
  • Hoa bướm
• Hoa vụ Hè – Thu: Các loại hoa chịu nắng nóng, có khả năng sinh trưởng tốt trong điều kiện nhiệt độ cao, điển hình gồm:
  • Mào gà
  • Cúc bách nhật
  • Bóng nước
  • Dừa cạn
  • Tùng diệp
  • Hướng dương
  • Hồng leo

Hoa thời vụ thường được sử dụng để tạo hình khối, phối kết hợp màu sắc, làm bồn hoa, tiểu cảnh hoặc đường viền khu vực công cộng.

Kỹ thuật duy trì

Chuẩn bị dụng cụ và vật tư

Để đảm bảo hiệu quả trong trồng và chăm sóc hoa thời vụ, cần chuẩn bị đầy đủ dụng cụ gồm:

• Dụng cụ làm đất: Cuốc, xẻng, vồ, cào san đất
• Dụng cụ trồng cây: Dầm, kéo tỉa cành, thùng tưới, bình phun thuốc bảo vệ thực vật
• Phân bón: Phân hữu cơ hoai mục, phân vi sinh, phân NPK tùy theo từng loại cây
• Hệ thống tưới nước: Vòi tưới, máy bơm, bình phun sương để tưới nhẹ

Làm đất và cải tạo đất

Chất lượng đất ảnh hưởng lớn đến sinh trưởng và năng suất hoa thời vụ. Quy trình chuẩn bị đất gồm các bước:

• Xử lý đất: Cày xới đất sâu 20 – 30cm, làm tơi xốp và phơi ải 5 – 7 ngày để tiêu diệt mầm bệnh, côn trùng gây hại.
• Loại bỏ tạp chất: Nhặt sạch rễ cây, đá sỏi, cỏ dại để hạn chế cạnh tranh dinh dưỡng.
• Bổ sung phân hữu cơ: Sử dụng phân chuồng hoai mục (2 – 3 kg/m²) hoặc phân vi sinh để tăng độ màu mỡ.
• Bón lót: Trộn đất với phân lân, phân hữu cơ sinh học, có thể bổ sung tro trấu hoặc xơ dừa để giữ ẩm.

Kỹ thuật trồng hoa thời vụ

Trồng hoa đúng kỹ thuật giúp cây sinh trưởng khỏe, ra hoa đều và bền màu.

• Chọn giống: Nên chọn cây giống khỏe mạnh, có hoa hoặc chớm nở nụ, không bị sâu bệnh.
• Mật độ trồng: Tùy vào loại cây, mật độ trồng sẽ khác nhau:
  • Cây thấp tán (<20cm): Cự ly trồng 15cm x 10cm (ví dụ: Cúc ngũ sắc, Tùng diệp, Mào gà).
  • Cây trung bình (20 – 25cm): Cự ly trồng 20cm x 20cm (ví dụ: Dừa cạn, Bóng nước).
  • Cây cao tán (25 – 40cm): Cự ly trồng 25cm x 25cm (ví dụ: Thúy, Xu xi, Hướng dương).
• Phương pháp trồng:
  • Dùng dây kẻ linh để định hướng trồng thẳng hàng, đảm bảo khoảng cách đều.
  • Trồng cây từ trong ra ngoài hoặc từ giữa bồn ra viền để tạo độ đồng đều về chiều cao.
  • Cây cao trồng phía trong, cây thấp ra viền ngoài để tạo hiệu ứng thị giác đẹp mắt.
  • Sau khi trồng, tưới đẫm nước và che phủ rơm rạ để giữ ẩm (nếu cần).

Chăm sóc và bảo dưỡng

Hoa thời vụ cần được chăm sóc liên tục để giữ được màu sắc tươi tắn và kéo dài thời gian ra hoa.

• Tưới nước:
  • Trung bình 180 lần/năm (tương đương 4 – 5 lần/tuần).
  • Tưới nhẹ vào sáng sớm hoặc chiều mát, không tưới khi trời nắng gắt để tránh sốc nhiệt cho cây.
  • Đối với hoa thân yếu (Thu hải đường, Cúc họa mi), dùng bình phun sương để tránh dập nát cánh hoa.
• Bón phân:
  • Bón thúc lần 1: 10 – 15 ngày sau khi trồng bằng phân NPK 16-16-8 pha loãng.
  • Bón thúc lần 2: Khi cây bắt đầu ra nụ, bổ sung kali và phân vi sinh để tăng độ bền màu của hoa.
• Làm cỏ và vun gốc:
  • Xới đất nhẹ để phá váng bề mặt giúp thoáng khí.
  • Duy trì làm cỏ, nhặt lá vàng và cắt bỏ hoa tàn để cây tập trung phát triển nụ mới.
• Tỉa cành, bấm ngọn:
  • Sau 20 – 25 ngày, tiến hành bấm ngọn để cây đẻ nhánh nhiều hơn.
  • Đối với Cúc và Hướng dương, việc bấm ngọn giúp hoa nở đồng đều hơn.
• Kiểm soát sâu bệnh:
  • Theo dõi cây thường xuyên, nếu phát hiện sâu bệnh (như sâu xanh, nhện đỏ, nấm mốc), sử dụng thuốc trừ sâu sinh học để xử lý.
  • Tránh phun thuốc hóa học mạnh vào thời điểm hoa nở rộ để không ảnh hưởng đến chất lượng hoa.

Yêu cầu kỹ thuật & Tiêu chuẩn đánh giá

Sau khi trồng và duy trì, hoa thời vụ cần đạt các tiêu chí:

✅ Cây phát triển khỏe mạnh, lá xanh tốt, tán đều, không có dấu hiệu sâu bệnh.
✅ Mật độ trồng đồng đều, cây giao tán nhưng không chen chúc.
✅ Hoa nở rực rỡ, bền màu, không dập nát, đảm bảo tính thẩm mỹ cho cảnh quan.
✅ Bề mặt đất không có cỏ dại, rác thải, nước đọng.

Lưu ý khi thay thế hoa theo mùa

Hoa thời vụ chỉ tồn tại trong thời gian ngắn, do đó cần có kế hoạch thay thế hoa theo chu kỳ 8 lần/năm. Khi hoa tàn, cần:
✔️ Dọn sạch cây cũ, cải tạo lại đất, phơi ải trước khi trồng lứa mới.
✔️ Luân canh cây hoa khác loài để giảm sâu bệnh và cải thiện đất.
✔️ Bổ sung phân hữu cơ để đảm bảo dinh dưỡng cho cây mới.

Trồng và duy trì hoa thời vụ không chỉ mang đến vẻ đẹp cho không gian mà còn tạo môi trường sống xanh, giúp cải thiện tâm trạng và nâng cao chất lượng cảnh quan đô thị. Việc áp dụng đúng kỹ thuật sẽ giúp cây hoa phát triển mạnh, kéo dài tuổi thọ và đạt hiệu quả thẩm mỹ cao nhất.