KỸ THUẬT DUY TRÌ CÂY CẢNH ĐƠN LẺ, KHÓM

Khái niệm

Cây cảnh đơn lẻ và cây trồng theo khóm đóng vai trò quan trọng trong việc tạo điểm nhấn thẩm mỹ và cải thiện cảnh quan đô thị, công viên, vườn hoa và các khu vực xanh công cộng. Các loại cây này có đặc điểm dễ trồng, dễ chăm sóc, phát triển nhanh và thích nghi tốt với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng tại Việt Nam.

Các nhóm cây thường được sử dụng gồm:

• Cây cảnh đơn lẻ: Cây có dáng đẹp, tán cân đối như: Ngâu, Ngọc bút, Tường vi, Dâm bụt, Cọ, Cau bụi, Vạn tuế, Tùng, Mẫu đơn, Tai tượng, Cô tòng…
• Cây trồng theo khóm: Cây được trồng theo cụm hoặc hàng nhằm tạo cảnh quan đặc sắc, như: Cây Hồng lộc, Dương xỉ, Chuỗi ngọc, Trúc cảnh, Tre ngà…

Kỹ thuật duy trì

Việc duy trì cây cảnh đơn lẻ và cây trồng theo khóm cần đảm bảo cây phát triển ổn định, khỏe mạnh, giữ được vẻ đẹp tự nhiên và đảm bảo cảnh quan đô thị.

Chuẩn bị dụng cụ

• Dụng cụ cắt tỉa: Kéo cắt cành, kéo tỉa lá, dao sắc.
• Dụng cụ làm đất: Cuốc, dầm, xẻng.
• Dụng cụ tưới: Vòi tưới nước có tia phun phù hợp.
• Bình phun thuốc trừ sâu bệnh.

Làm cỏ, xới phá váng gốc cây

• Nhổ cỏ dại, cây dại: Nhổ bằng tay hoặc dùng dầm để đảm bảo loại bỏ tận gốc, hạn chế mọc lại.
• Xới xáo đất: Xới nhẹ xung quanh gốc để tăng độ thoáng khí, tạo điều kiện cho cây hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn.
• Thu gom cỏ dại, lá rụng: Sau khi làm sạch cỏ, thu gom và tập kết vào nơi quy định để tránh gây mất mỹ quan.

Cắt tỉa, tạo tán

• Cắt tỉa định kỳ: Trung bình 6 lần/năm để đảm bảo cây có dáng cân đối, loại bỏ cành già, cành khô, cành mọc sai hướng.
• Nguyên tắc cắt tỉa:
  • Cắt bỏ các cành yếu, cành khô hoặc bị sâu bệnh.
  • Loại bỏ cành mọc hướng vào trong thân để tăng sự thông thoáng.
  • Đối với cây có hoa, cần bấm ngọn để kích thích ra hoa đều và đẹp.
  • Đối với cây có tán lớn, cần tỉa bớt để giảm tải trọng vào mùa mưa bão, hạn chế gãy đổ.

Bón phân thúc

• Loại phân: Sử dụng phân hữu cơ, phân vi sinh hoặc NPK.
• Tần suất: Bón 4 lần/năm vào các thời điểm đầu và giữa mùa sinh trưởng (xuân – hè).
• Phương pháp:
  • Rải đều phân xung quanh gốc cây, cách gốc 10 – 20cm.
  • Trộn nhẹ phân với đất để hạn chế bay hơi.
  • Tưới nước ngay sau khi bón để phân hòa tan vào đất.

Bổ sung đất màu

• Kiểm tra chất lượng đất định kỳ, bổ sung đất dinh dưỡng nếu cần.
• Đất cần tơi xốp, không bị nén chặt để rễ cây phát triển tốt.

Tưới nước

• Tần suất: 96 lần/năm (trung bình 2 – 3 ngày/lần, tùy theo thời tiết).
• Lượng nước: 5 lít/lần đối với cây nhỏ, 10 lít/lần đối với cây lớn.
• Thời gian tưới: Tưới vào sáng sớm hoặc chiều tối, tránh tưới giữa trưa nắng gắt để hạn chế sốc nhiệt cho cây.
• Phương pháp tưới:
  • Tưới rót đều quanh gốc, không tưới trực tiếp lên lá cây có thể gây đốm lá.
  • Kiểm tra độ thấm nước, tránh tưới quá nhiều làm úng rễ.

Phun thuốc trừ sâu

• Tần suất: 1 lần/năm hoặc khi phát hiện sâu bệnh.
• Loại thuốc: Chọn thuốc trừ sâu sinh học hoặc thuốc có nguồn gốc hữu cơ để tránh ảnh hưởng môi trường.
• Cách thực hiện:
  • Phun vào sáng sớm hoặc chiều mát.
  • Che chắn cây cẩn thận khi phun, tránh ảnh hưởng đến các cây khác hoặc con người.

Trồng dặm cây chết, thay cây yếu

• Cây thay thế phải cùng loại, có chiều cao và kích thước tương đương với cây cũ để đảm bảo sự đồng đều trong cảnh quan.
• Kích thước hố trồng:

Kích thước bầu cây (m)	Kích thước hố đào (m)
0.10 x 0.15	0.20 x 0.20 x 0.15
0.15 x 0.20	0.25 x 0.25 x 0.20
0.20 x 0.25	0.30 x 0.30 x 0.25
0.30 x 0.35	0.40 x 0.40 x 0.35
0.35 x 0.45	0.50 x 0.50 x 0.45

• Quy trình trồng dặm:
  1. Đào hố theo kích thước phù hợp.
  2. Bón lót phân vi sinh, trộn đều với đất.
  3. Đặt cây thẳng đứng, mặt bầu thấp hơn mặt đất 2 – 3cm.
  4. Phủ đất, nén chặt xung quanh gốc, tạo vầng giữ nước.
  5. Tưới nước đẫm sau khi trồng, duy trì tưới 15 ngày liên tục (mỗi ngày 1 lần), sau đó giảm dần tần suất tưới.

Kiểm soát an toàn trong quá trình duy trì

• Khi cắt tỉa cây gần đường giao thông, cần đặt biển cảnh báo và có người hướng dẫn giao thông.
• Sử dụng dụng cụ bảo hộ lao động khi thực hiện công việc trên cao.
• Đối với cây có tán rộng gần công trình điện, cần phối hợp với đơn vị điện lực để đảm bảo an toàn.

Yêu cầu kỹ thuật

• Cây sinh trưởng tốt, tán lá cân đối, không bị nghiêng ngả.
• Không có sâu bệnh, lá có màu xanh tự nhiên, không bị úa vàng hay có đốm lá.
• Không có cỏ dại, rác thải, gạch đá xung quanh gốc cây.
• Cành không gãy đổ, không mọc vươn quá mức, ảnh hưởng đến giao thông hoặc công trình lân cận.
• Mật độ cây đồng đều, phù hợp với không gian và cảnh quan xung quanh.