Giới thiệu về cây cảnh trồng chậu
Cây cảnh trồng chậu không chỉ mang lại giá trị thẩm mỹ cho không gian sống mà còn giúp thanh lọc không khí, cân bằng độ ẩm và tạo sự thư thái. Đối với các khu vực đô thị, vườn cây cảnh trồng chậu là giải pháp lý tưởng để tạo mảng xanh trên ban công, sân thượng, vỉa hè, công viên, lối đi công cộng, khuôn viên doanh nghiệp hoặc trong các khu trung tâm thương mại.
Các loại cây cảnh phổ biến thường được trồng trong chậu bao gồm:
- Cây thân gỗ bonsai: Mai chiếu thủy, Si, Sanh, Tùng, Đa, La hán, Bồ đề…
- Cây lá màu, cây cảnh hoa: Cẩm tú cầu, Hoa giấy, Lan ý, Đỗ quyên, Dạ yến thảo…
- Cây trồng chậu văn phòng, nội thất: Kim tiền, Lưỡi hổ, Trầu bà, Bàng Singapore…
- Cây kiểng cổ thụ: Tùng la hán, Bách Nhật, Khế cảnh, Me bonsai…
Kỹ thuật duy trì cây cảnh trồng chậu
Để cây cảnh phát triển khỏe mạnh, duy trì vẻ đẹp lâu dài và hạn chế sâu bệnh, cần thực hiện đúng các kỹ thuật duy trì sau đây:
Tưới nước
- Nguyên tắc tưới nước: Tùy thuộc vào loại cây, điều kiện thời tiết và vị trí đặt chậu. Không tưới quá nhiều hoặc quá ít.
- Lịch tưới tiêu chuẩn:
- Cây trong nhà: 2 – 3 lần/tuần
- Cây ngoài trời: 3 – 5 lần/tuần (mùa hè có thể tưới hàng ngày)
- Cây ưa ẩm (Dương xỉ, Trầu bà, Cây lan ý…): 4 – 6 lần/tuần
- Cây xương rồng, sen đá: 1 lần/tuần hoặc mỗi 10 ngày
- Phương pháp tưới:
- Tưới nhẹ từ từ vào gốc để nước thấm dần vào đất.
- Không để nước đọng trong chậu gây úng rễ.
- Có thể dùng bình phun sương để làm sạch lá và tăng độ ẩm không khí.
🚨 Lưu ý: Không tưới nước vào giữa trưa khi trời nắng gắt vì cây dễ bị sốc nhiệt.
Bón phân
Cây cảnh trồng chậu có lượng đất giới hạn nên cần bổ sung dinh dưỡng thường xuyên để phát triển tốt.
- Loại phân bón phù hợp:
- Phân hữu cơ (phân trùn quế, phân chuồng hoai mục, phân rơm mục): giúp cải thiện đất, cung cấp vi sinh vật có lợi.
- Phân NPK (20-20-15 hoặc 10-10-10): cung cấp đủ dưỡng chất cho cây phát triển cân đối.
- Phân bón lá (phân vi lượng, phân rong biển, dịch chuối, humic): tăng sức đề kháng, giúp cây phát triển nhanh.
- Lịch bón phân tiêu chuẩn:
- Cây trưởng thành: 1 – 2 lần/tháng (lượng phân ít nhưng đều đặn)
- Cây bonsai, cây thế: 2 – 3 tháng/lần (tránh làm cháy rễ)
- Cây hoa, cây cảnh trang trí: 2 tuần/lần để kích thích ra hoa, lên màu đẹp.
🚨 Lưu ý:
- Không bón phân quá liều, cây dễ bị xót rễ.
- Không bón vào thời điểm nắng nóng hoặc ngay sau khi tưới nước.
Cắt tỉa, tạo dáng
Việc cắt tỉa giúp cây duy trì hình dáng đẹp, kích thích ra tán mới và loại bỏ cành lá bị hư tổn.
- Cắt bỏ lá vàng, lá héo: mỗi tuần kiểm tra và loại bỏ những lá không còn sức sống.
- Cắt tỉa cành mọc vượt, cành không mong muốn: giúp cây giữ dáng đẹp, không bị rối rắm.
- Bấm ngọn, tạo tán: đối với cây cảnh bonsai, cây thế, cần cắt ngọn định kỳ để điều chỉnh thế cây.
- Xử lý rễ cây (đối với bonsai): 6 – 12 tháng/lần, cắt tỉa bớt rễ già để kích thích cây ra rễ mới.
🚨 Lưu ý:
- Dùng kéo cắt tỉa chuyên dụng, tránh làm dập cây.
- Sau khi cắt tỉa, cần bón phân và tưới nước đầy đủ để cây nhanh phục hồi.
Kiểm tra sâu bệnh và phòng trừ
Cây trồng chậu dễ bị tấn công bởi các loại sâu bệnh do không gian chật hẹp và điều kiện vi khí hậu trong chậu.
- Bệnh thường gặp:
- Nấm, đốm lá (do đất ẩm, tưới nước quá nhiều).
- Sâu ăn lá, nhện đỏ, rệp sáp (phát triển mạnh vào mùa nóng).
- Thối rễ (do chậu không thoát nước tốt, đất quá bí).
- Phương pháp phòng trừ:
- Dùng dung dịch tỏi ớt, dầu neem hoặc xà phòng sinh học để diệt rệp sáp, nhện đỏ.
- Phun thuốc sinh học (như Bio-B) hoặc dùng nấm Trichoderma để phòng nấm bệnh.
- Định kỳ thay đất hoặc xử lý đất bằng vôi bột để tiêu diệt mầm bệnh.
🚨 Lưu ý: Hạn chế dùng thuốc hóa học trong không gian trong nhà, thay vào đó sử dụng các biện pháp sinh học an toàn.
Thay đất, thay chậu
Cây trồng lâu năm trong chậu sẽ bị chai đất, bộ rễ phát triển chật kín chậu gây suy kiệt, vì vậy cần thay đất hoặc thay chậu định kỳ.
- Khi nào cần thay đất, thay chậu?
- Cây còi cọc, chậm phát triển dù đã bón phân đầy đủ.
- Đất cứng, không còn tơi xốp, dễ bị mốc hoặc có mùi hôi.
- Rễ cây trồi lên mặt đất hoặc mọc xuyên ra ngoài đáy chậu.
- Cách thay đất, thay chậu đúng kỹ thuật:
- Nhẹ nhàng lấy cây ra khỏi chậu, rũ bỏ lớp đất cũ.
- Tỉa bớt rễ già, rễ bị hư hại.
- Thay bằng đất mới giàu dinh dưỡng (trộn đất thịt, xơ dừa, phân chuồng hoai mục, đá perlite).
- Chọn chậu mới có kích thước lớn hơn khoảng 20 – 30% so với chậu cũ.
🚨 Lưu ý: Sau khi thay chậu, nên tưới nước vừa đủ, tránh tưới quá nhiều làm úng rễ.
Kết luận
Duy trì cây cảnh trồng chậu đòi hỏi sự chăm sóc tỉ mỉ và hiểu biết về đặc điểm từng loại cây. Thực hiện đúng kỹ thuật tưới nước, bón phân, cắt tỉa, phòng trừ sâu bệnh và thay đất định kỳ sẽ giúp cây luôn khỏe mạnh, phát triển bền vững và giữ được vẻ đẹp tối ưu.
