Kỹ thuật chặt hạ cây bóng mát

Nguyên tắc chung trong chặt hạ cây xanh đô thị

Chặt hạ cây bóng mát trong đô thị là một quy trình yêu cầu sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật cũng như các tiêu chuẩn an toàn lao động. Việc chặt hạ chỉ được thực hiện khi có lý do chính đáng như:

• Cây già cỗi, sâu bệnh nặng, nguy cơ đổ gãy cao, có thể gây mất an toàn cho người và tài sản.
• Cây bị hư hại nặng do thiên tai, không có khả năng phục hồi.
• Cây có vị trí không phù hợp với quy hoạch đô thị, ảnh hưởng đến công trình giao thông, lưới điện hoặc phát triển hạ tầng đô thị.
• Cây phát triển không đúng kỹ thuật, tán cây quá rậm rạp che khuất biển báo, đèn tín hiệu giao thông hoặc hạn chế tầm nhìn trên đường.
• Cây nằm trong diện di dời để phục vụ dự án xây dựng.

Trước khi thực hiện, cần xin giấy phép chặt hạ cây xanh từ cơ quan quản lý có thẩm quyền, ngoại trừ các trường hợp cây nguy hiểm cần xử lý khẩn cấp để bảo đảm an toàn.

Công tác chuẩn bị trước khi chặt hạ cây

Để đảm bảo quá trình chặt hạ diễn ra an toàn, hiệu quả, cần thực hiện đầy đủ các bước chuẩn bị sau:

Khảo sát và đánh giá rủi ro

• Xác định loại cây, đường kính gốc, chiều cao và độ rỗng của thân cây để có phương án chặt hạ phù hợp.
• Kiểm tra môi trường xung quanh:
  • Vị trí cây có gần lưới điện, cột điện, đường dây cáp quang hay không?
  • Cây có nằm sát công trình xây dựng, nhà dân hay không?
  • Cây có thể đổ vào đường giao thông gây nguy hiểm không?
• Xác định phương án chặt hạ:
  • Dùng thiết bị hỗ trợ như cẩu, xe nâng đối với cây lớn.
  • Cắt theo từng phần hay chặt hạ toàn bộ cùng lúc.

Công tác cảnh giới và thông báo

• Lập kế hoạch chặt hạ chi tiết, thông báo cho các cơ quan liên quan như:
  • Chính quyền địa phương để phổ biến thông tin đến người dân.
  • Công ty điện lực, viễn thông nếu cây có thể ảnh hưởng đến lưới điện.
  • Cảnh sát giao thông nếu cần phân luồng giao thông để tránh ách tắc.
• Đặt biển báo, rào chắn để cảnh báo khu vực nguy hiểm.
• Phân công nhân sự bảo vệ hiện trường, hướng dẫn người dân tránh xa khu vực thi công.

Chuẩn bị trang thiết bị, dụng cụ chuyên dụng

Các thiết bị và dụng cụ cần thiết gồm:

• Dụng cụ bảo hộ lao động: Mũ bảo hiểm, kính bảo hộ, găng tay chống cắt, dây an toàn.
• Dụng cụ cắt hạ:
  • Máy cưa xích (cưa xăng hoặc cưa điện).
  • Rìu, búa để kiểm soát hướng đổ của cây.
  • Cưa tay cho cành nhỏ.
• Dây thừng chịu lực cao để kiểm soát hướng rơi của cành và thân cây.
• Xe nâng, xe cẩu (nếu chặt hạ cây lớn).
• Máy nghiền gỗ, xe tải chở cành, thân cây để thu dọn sau khi chặt hạ.

Quy trình chặt hạ cây bóng mát

Quá trình chặt hạ cây bóng mát được thực hiện theo các bước sau:

Bước 1: Giải phóng mặt bằng và bảo vệ hiện trường

• Căng dây cảnh báo, đặt biển báo thi công ở phạm vi nguy hiểm.
• Di chuyển phương tiện, tài sản của người dân và doanh nghiệp ra khỏi khu vực ảnh hưởng.
• Chặn một phần hoặc toàn bộ tuyến đường nếu cần thiết để đảm bảo an toàn.
• Kiểm tra lưới điện, cáp viễn thông, phối hợp với cơ quan điện lực để cắt điện tạm thời nếu cần.

Bước 2: Cắt tỉa cành cây trước khi hạ thân chính

• Loại bỏ các cành to, cành khô hoặc cành mọc vươn ra công trình xung quanh.
• Cắt cành theo từng phần nhỏ để tránh nguy cơ rơi đột ngột.
• Dùng dây thừng để hạ cành xuống an toàn, đặc biệt ở những khu vực đông dân cư hoặc gần đường giao thông.

Bước 3: Xác định hướng đổ của thân cây

• Tính toán trọng tâm cây, xác định góc đổ an toàn.
• Dùng dây thừng cố định vào thân cây, một đầu buộc vào xe hoặc điểm cố định để kiểm soát hướng đổ.
• Cắt rãnh điều hướng ở gốc cây:
  • Cắt hình chữ “V” (45 độ) về hướng mong muốn để cây đổ đúng hướng.
  • Cắt phần phía sau chữ “V” để làm điểm yếu, giúp cây đổ theo rãnh điều hướng.

Bước 4: Hạ thân cây

• Thực hiện cưa ngang phần còn lại của gốc cây, khi cây bắt đầu nghiêng, người cắt cần di chuyển nhanh ra khỏi vùng nguy hiểm.
• Dùng dây thừng điều khiển hướng đổ để tránh va chạm vào các công trình lân cận.
• Trong trường hợp cây quá lớn hoặc nằm sát công trình, nên chặt thành nhiều phần nhỏ thay vì hạ toàn bộ cây một lúc.

Bước 5: Thu dọn và xử lý thân cây sau khi chặt hạ

• Cắt thân cây thành từng khúc nhỏ để dễ vận chuyển.
• Nghiền nhỏ cành cây bằng máy nghiền gỗ để tái sử dụng làm phân bón hữu cơ.
• Dọn dẹp sạch khu vực thi công, trả lại mặt bằng cho người dân.
• Lập biên bản nghiệm thu công việc, đảm bảo đã xử lý đúng theo quy định.

Yêu cầu an toàn lao động

• Công nhân thực hiện phải có kinh nghiệm và chứng chỉ an toàn lao động.
• Không chặt hạ cây vào ban đêm hoặc khi điều kiện thời tiết xấu (mưa, gió mạnh, giông bão).
• Khi sử dụng máy cưa, người vận hành phải kiểm tra thiết bị trước khi sử dụng.
• Luôn có ít nhất 2 công nhân làm việc cùng nhau để hỗ trợ và giám sát an toàn.

Xử lý gốc cây sau khi chặt hạ

Sau khi thân cây bị chặt hạ, có thể xử lý gốc cây theo các cách sau:

• Đào gốc bằng máy xúc nếu cần loại bỏ hoàn toàn.
• Khoan lỗ và dùng thuốc làm phân hủy gốc cây để tránh mọc chồi mới.
• Dùng gốc cây làm bồn trồng hoa nếu không ảnh hưởng đến cảnh quan.

Kết luận

Việc chặt hạ cây bóng mát cần được thực hiện theo đúng quy trình kỹ thuật, đảm bảo an toàn lao động và không ảnh hưởng đến hạ tầng đô thị. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan liên quan để thực hiện công việc một cách chuyên nghiệp, hạn chế tối đa rủi ro và đảm bảo cảnh quan môi trường.